İmalatta Alarm Zilleri: 13 Aylık Duraksama Ekonomiyi Nereye Sürükler?
- Damla Akarsu
- 2 May
- 2 dakikada okunur
İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) Nisan 2025 PMI verileri, Türkiye imalat sektörünün derinleşen bir yapısal durgunluk içinde olduğunu ve bu tablonun yılın ikinci çeyreğine de olumsuz yansıdığını gösteriyor. Veriler hem iç talepteki yetersizlik hem de uluslararası piyasalardaki zayıf görünüm nedeniyle üretimin art arda 13. ayda da daraldığını ortaya koyarken, enflasyonist baskılar ve istihdam kaybı gibi olgular bu tabloyu daha da karmaşık hale getiriyor. Manşet PMI endeksi, Nisan ayında bir önceki aya göre değişim göstermeyerek 47,3 seviyesinde gerçekleşti. Bu değer, 50,0 eşik seviyesinin altında kalarak sektördeki daralmanın sürdüğüne işaret etti.
S&P Global Market Intelligence Ekonomi Direktörü Andrew Harker, Türk imalatçılarının karşı karşıya kaldığı zorluklara Nisan ayında küresel belirsizliklerin eklendiğini belirtti. Ancak bazı göstergelerde izlenen ılımlı iyileşme sinyalleri, sektörün önümüzdeki aylarda toparlanma potansiyelini koruduğunu gösteriyor.
Bu veriler, Türkiye imalat sektörünün karşı karşıya olduğu iç ve dış kaynaklı zorlukların devam ettiğini ve sektörün toparlanma sürecinin zaman alabileceğini göstermektedir.
Aşağıda, bu tabloyu 6 başlık altında detaylı analiz ediyoruz:
1. 13 Aylık Daralma: Kırılganlık Derinleşiyor
İmalat PMI endeksinin 50 eşik değerinin altında kalması, reel sektörde daralmanın sürdüğünü gösteriyor.
Üretim ılımlı bir hızla gerilese de pozitif büyümeye dönüş sinyali veremiyor.
Bu durum, Türkiye’nin uzun vadeli yapısal sorunlarının (yüksek maliyetler, düşük katma değerli üretim, dışa bağımlı girdi yapısı) derinleştiğine işaret ediyor.
2. Talep Cephesinde Zayıflık: İç ve Dış Siparişler Durgun
Toplam ve ihracat siparişlerinde yavaşlama sürse de düşüş hızının yavaşlaması, "dipten dönüş" umudunu besliyor.
Ancak iç talepte hâlâ net bir toparlanma emaresi yok.
Seçim sonrası mali sıkılaşma politikaları ve faiz artırımları, tüketici güvenini ve talebi baskılamış olabilir.
3. İstihdam ve Satın Alma Cephesinde Alarm Zilleri
İstihdamda üst üste 5. ayda düşüş yaşanması, firmaların gelecek beklentilerinin negatif olduğunu gösteriyor.
Bu tablo, ekonomik durgunluğun iş gücü piyasasına yayılma riski taşıdığını ve işsizliği artırabileceğini gösteriyor.
Satın alma faaliyetleri 12. ayında da azaldı; bu da firmaların üretim kapasitesini bilinçli şekilde kıstığını gösteriyor.
4. Tedarik Zinciri Toparlanıyor: Teslimat Süreleri Kısalıyor
Zayıf talep ortamı, tedarikçilerin teslimat süresini kısaltmasına neden oldu.
Bu gelişme kısa vadede pozitif görünse de, büyüme eksikliğinden kaynaklı yapay bir toparlanma olabilir.
Gerçek bir toparlanma için tedarik zinciri yerine nihai talepte kalıcı iyileşme şart.
5. Enflasyonist Baskılar: Maliyet ve Fiyatlarda Yükseliş
Türk lirasındaki değer kaybı ve ithal hammaddeye bağlılık, girdi maliyetlerini son 12 ayın en yüksek seviyesine taşıdı.
Üreticiler, bu maliyetleri satış fiyatlarına yansıtmakta gecikmedi; bu da tüketici fiyatlarında yeni bir dalga yaratabilir.
Enflasyonla mücadele hedefi, bu noktada kırılganlaşabilir.
6. Sektörel Kırılım: Gıda Ayakta, Tekstil En Sert Düşüşte
Gıda sektörü, iç talep veya zorunlu tüketim kalıpları sayesinde büyüme gösteren tek alan oldu.
Tekstil sektöründeki sert düşüş, hem dış pazardaki daralma hem de iç piyasadaki alım gücü kaybına bağlanabilir.
Diğer sektörlerde de benzer biçimde üretim ve istihdam azalırken, sadece kimya ve gıda sektörü istihdamını artırabildi.
İmalat sanayi verileri, Türkiye ekonomisinin reel sektör ayağında yaygın ve yapısal bir zayıflık yaşandığını gösteriyor. Özellikle tekstil gibi ihracata dayalı sektörlerin sert daralma yaşaması, global rekabet gücünün aşındığını düşündürüyor. Tedarik zincirindeki iyileşme ve siparişlerdeki düşüş hızının yavaşlaması, şimdilik tek umut kaynağı. Ancak bunlar da sürdürülebilir bir büyüme trendine dönüşmedikçe, sanayideki bu kriz eğilimi iş gücü piyasası ve enflasyon üzerinde daha ciddi riskler oluşturabilir.
Gelecek ayki PMI verileri, bu “dip seviye”nin bir dönüm noktası mı, yoksa daha uzun süreli bir durgunluğun habercisi mi olduğunu netleştirecektir.
Comments