İsrail’in Suriye Hava Saldırıları: Esad Yanlılarını Kendi Safına Çekme Stratejisi mi?

İsrail'in hava saldırıları.

İsrail'in hava saldırıları sadece füze değil, aynı zamanda mesaj taşıyor.

Orta Doğu coğrafyası, onlarca yıldır büyük güçlerin nüfuz mücadelesine sahne oluyor. Bu satranç tahtasında son dönemde dikkat çeken hamlelerden biri, İsrail’in Suriye’ye yönelik artan hava saldırıları. Resmî gerekçeler Dürzi azınlığın korunması, İran destekli milislerin bertaraf edilmesi ve güvenlik risklerinin azaltılması olsa da; perde arkasında daha karmaşık bir planın izleri görülüyor. İsrail’in asıl hedeflerinden biri, Suriye’deki eski Esad rejimi yanlılarını kendi tarafına çekmek, yani askeri müdahaleyle birlikte siyasal etki alanını genişletmek.

1. İsrail Suriye Hava Saldırılarını Neden Artırdı?

İsrail'in son yıllarda Suriye’ye yönelik hava saldırılarını artırmasının birkaç temel nedeni var:

• İran’ın Suriye’deki askeri varlığına karşı koymak

• Hizbullah’a giden silah sevkiyatlarını engellemek

• Golan Tepeleri’ni koruma altına almak

• Yeni Şam yönetimine karşı baskı oluşturmak

• Dürzi azınlığı üzerinden meşruiyet devşirmek

Ancak bu stratejik başlıkların arasında yeterince dikkat çekmeyen bir başka amaç daha var: Eski rejim mensuplarını yanına çekmek. Eski Baas rejimi içerisinden ayrılmış, Şam yönetimiyle arası açık, ancak bölgede hâlâ etkisi süren bazı subaylar, siyasi figürler ve kabile liderleri, İsrail’in hedefinde.

2. Eski Esad Yanlıları Neden Hedefte?

Baas rejimi yıllar boyunca istihbarat, ordu ve kamu yönetiminde büyük bir ağ kurmuştu. Suriye’de yaşanan iç savaş ve sonrasında rejimde yaşanan değişim, bu eski aktörlerin çoğunu ya etkisizleştirdi ya da kenara itti.

Ancak bu kesimler:

• Yerel düzeyde hâlâ etkili

• Kabileler ve aşiretler üzerinde söz sahibi

• Yeni yönetimle sorunlu bir geçmişe sahip

İsrail, bu boşluğu değerlendirerek, bu eski rejim yanlılarını kendi nüfuz alanına çekmeye çalışıyor. Bunun için sadece propaganda değil, doğrudan tahliyeler, görüşmeler ve “koruma vaatleri” devreye alınıyor.

3. Tahliye Operasyonları ve Helikopter Misyonları

Son dönemde gündeme gelen olaylardan biri, İsrail’e ait bir helikopterin Süveyda’ya inerek eski rejime bağlı üç subay ile üç Dürzi milis liderini tahliye etmesiydi. Bu gelişme, sıradan bir operasyon gibi görünse de aslında çok katmanlı bir mesaj taşıyor:

• “İsrail sizi unutmuyor”

• “Yeni rejimle anlaşamıyorsanız bizimle iletişime geçin”

• “Bize katılanlar güvende olacak”

Bu tür operasyonlar, eski Esad yanlılarına yönelik bir güvenlik ve sadakat çağrısıdır.

4. Suriye Güneyinde Askeri Yığınağın Arkasındaki Siyasal Hesap

İsrail’in Dürzi köyleri bahanesiyle Kuneytra ve Süveyda bölgelerine asker konuşlandırması, sadece sınır güvenliğiyle açıklanamaz. Bu bölgeler aynı zamanda:

• Eski Baas rejimi mensuplarının ailelerinin yaşadığı alanlar

• Eski ordunun lojistik üslerine yakın

• Yeni rejimle bağı zayıflamış, “bekle-gör” tavrı benimseyen grupların merkezi

İsrail bu askeri varlıkla, aynı zamanda bu eski yapıya “tarafsız kalmayın, bize yaklaşın” mesajı da gönderiyor. Bölgeye yapılan her yeni konuşlandırma, bir bakıma, bu kesimlere yapılan bir tür davet.

5. İsrail’in Azınlıklarla Kurduğu Jeopolitik İttifak

İsrail uzun yıllardır bölgede azınlıklar üzerinden nüfuz kurma stratejisini benimsiyor. Dürziler, Kürtler ve Aleviler bu stratejinin temel taşları.

Bu stratejinin amacı:

• Bölgedeki merkezi yönetimlere alternatif topluluklar desteklemek

• İçeriden istikrarı bozarak zayıf yönetimler oluşturmak

• Sınır güvenliğini doğrudan değil, yerel unsurlar üzerinden sağlamak

Eski Esad yanlıları da, bu gruplarla birlikte düşünüldüğünde, İsrail’in Suriye'deki “sahadaki vekil” stratejisinde önemli bir halka haline geliyor.

6. Propaganda Dili ve Medya Üzerinden Manipülasyon

İsrail medyasında “Dürziler tehlikede”, “İsrail korumazsa sivil katliam olur” gibi başlıklarla işlenen hava saldırıları, yalnızca kamuoyunu değil, hedefteki aktörleri de etkilemeyi amaçlıyor. Bu tür söylemler:

• Eski rejim yanlılarının vicdanına hitap ediyor

• “Yıllarca ülkenize hizmet ettiniz ama şimdi sizi kimse korumuyor” mesajı veriyor

• İsrail’i bir kurtarıcı olarak konumlandırıyor

Böylece hava saldırıları, sadece askeri değil, psikolojik bir silah hâline geliyor.

7. BM ve Uluslararası Toplumun Tepkisi: Sessiz Alarm

BM Suriye Temsilcisi Geir Pedersen’in son açıklamaları, uluslararası toplumun bu askeri yayılmadan endişe ettiğini ortaya koyuyor. Ancak bu tepkiler:

• Somut yaptırımlara dönüşmüyor

• İsrail’in caydırıcılığını zayıflatmıyor

• Sadece “uluslararası meşruiyetin” bir parçası olarak kalıyor

İsrail’in bu durumu kullanarak “Dünya bana engel olmuyor, o halde hedefimi genişletebilirim” anlayışını benimsediği görülüyor.

8. Süveyda ve Kuneytra: Saha Üzerindeki Satranç Tahtası

Günümüzde İsrail hava saldırılarının en çok hedef aldığı bölgelerden biri, Suriye’nin güneyindeki Süveyda ve Kuneytra vilayetleri. Bu bölgeler sadece askeri değil, sosyopolitik çatışma alanları:

• Yeni yönetimle uzlaşmayan Dürzi gruplar burada yaşıyor.

• Eski Baas subaylarının bazıları bu bölgelerde gizleniyor.

• İsrail sınırına olan yakınlık, taktik avantaj sağlıyor.

İsrail, bu bölgeleri “insani koruma alanları” gibi göstermeye çalışsa da temel amaç, burada kendisine bağlı mikro yapılar kurmak.

9. Dürzi Toplumunun Bölünmesi: İsrail’e mi, Şam’a mı?

Son olaylar, Dürzi toplumu içerisinde derin bir bölünmeyi ortaya koyuyor:

• Suriye’deki Dürzi liderler, Şam’a sadık olduklarını ve İsrail’i işgalci gördüklerini belirtiyor.

• İsrail’deki Dürzi liderler ise Netanyahu hükümetine teşekkür ediyor.

Bu bölünme, İsrail’in hedefini doğruluyor: toplum içindeki ayrışmayı kullanarak, bazı Dürzi grupları ve eski rejim mensuplarını kendi yanına çekmek.

10. Geleceğe Dair Senaryolar: Yeni Bir İç Savaş mı, Vekil Unsur Çatışması mı?

Eğer İsrail’in bu stratejisi başarılı olursa:

• Suriye’nin güneyinde yeni bir vekil savaş alanı doğabilir.

• Eski Esad yanlılarının bir kısmı İsrail destekli gruplar hâline gelebilir.

• Yeni Şam yönetimi, bu grupları “hain” ilan ederek sert önlemler alabilir.

Böylesi bir tablo, Suriye’yi yeni bir iç karışıklık sürecine sokabilir.

İsrail Füze Gönderirken Sadakat Bekliyor

Suriye’ye yönelik İsrail hava saldırıları, yalnızca askeri altyapıyı hedef almıyor. Aynı zamanda duygu, korku, sadakat ve güvenlik gibi kavramlar üzerinden de bir savaş yürütülüyor. İsrail, bu saldırılarla:

• Yeni rejime mesaj veriyor

• İran’ı tehdit ediyor

• Ancak asıl olarak, eski rejim yanlılarını kazanmak istiyor

Bu yönüyle İsrail'in hava saldırıları, askeri olduğu kadar siyasal bir yeniden yapılanma hamlesi olarak okunmalıdır.

🔗 Kaynaklar

1. AP News (Associated Press)📌 "Israel expands Syria strikes amid Druze protection claims"🔗 https://apnews.com/article/israel-syria-airstrikes-druze-885ede3cfa7f8901db31280edd308097

2. The Guardian📌 "Israel says Syria airstrikes are message to protect Druze minority"🔗 https://www.theguardian.com/world/2025/may/02/israel-says-airstrikes-in-syria-are-message-to-protect-druze-minority

3. The Washington Post📌 "Israel launches new round of airstrikes on Syria citing Druze threats"🔗 https://www.washingtonpost.com/world/2025/04/30/israel-strikes-syria-druze/

4. Wall Street Journal📌 "Deadly attacks on Syria’s small Druze community are part of a bigger fight"🔗 https://www.wsj.com/world/middle-east/deadly-attacks-on-syrias-small-druze-community-are-part-of-a-bigger-fight-c9a9ba70

5. Wall Street Journal📌 "In southern Syria, Israel is the power that matters"🔗 https://www.wsj.com/world/middle-east/in-southern-syria-israel-is-the-power-that-matters-1d2d95f6